Sous-sections

Les prézintreces

Les definixhants årtikes

Come on l' voet dins les egzimpes pa dzeu, i gn a nole diferince, è walon, inte li femrin eyèt l' omrin (a pus ki dins des pårlers årdinwès k' i gn a). L' årtike sipotchî l' si lôye a certinnès dvancetes k' i shût: al, dal, sol, el, pal, pol. Bråmint des nos di rivîre s' eployèt sins årtike. Les mots tere èt messe s' eployèt sovint sins årtike. Li walon boute sovint èn årtike avou les nos di djins.

Les årtikes nén definixhants

Les pårtixhants artikes

On-z eploye on pårtixhant årtike pa dvant on no, on prono ou ene troke adjectif + no. Avou on mot di niyaedje, li pårtixhant årtike divént pont di eyèt pupont di: On-z eploye cåzu tofer des pårtixhants årtikes avou les adviebes di cwantité.

Les rastrindous årtikes

On rastrindou årtike e-st on definixhant årtike eyèt 'ne divancete. I gn a bråmint è walon. Li rastrindaedje di «a + les» è ås, di «di + les» è des, èt di «pa + li, les» è , pås èt påzès ni sont nén oblidjîs: Totes les foûmes avou -ès sont facultatives eto: Mågré k' il ont ene cawete -ès, les årtikes åzès, påzès, dåzès èt ezès siervèt ossi bén pa dvant èn omrin no å pluriel ki pa dvant on femrin no å pluriel.

Les prézintreces d' apartinance

On s' sieve foirt sovint è walon (mins nén di tote foice) d' ene prézintrece d' apartinance po djåzer d' on boket do coir. On s' sieve co sovint di nosse po mi po mostrer do respet. On s' sieve di cisse ratoûrneure ci come superlatif: On s' sieve sovint d' ene prézintrece d' apartinance po cåzer d' on hopê di djins:

Les prézintreces di mostraedje

Å pus sovint, les prézintreces di mostraedje sont-st eployeyes avou les adviebes ci $\sim$ chal $\sim$ vola (po çou k' est près) eyèt la (po çou k' est lon erî): Portant, on trove ossu des prézintreces di mostraedje sins adviebe di plaece, apreume è scrît lingaedje ou dins des ratoûrneures totes faites.

Les prézintreces nén definixhantes

Bråmint di ces prézintreces la polèt prinde li cawete -ès pa dvant on femrin no å pluriel (a pus ki tchaeke èt nou, nole ki s' batixhèt tofer avou li singulî): Tot, tote, tos, totès si polèt bouter pa dvant on no, on prono ou ene troke do no: Tot si pout stitchî pa dvant on prono ou èn adviebe: Tot, tote, tos, totès polèt esse eployîs dins li minme sins ki ni...ki:

Les prézintreces di dmande eyèt d' acertinaedje

Les femrinnès fôumes sont sovint eployeyes po l' omrin: I pout gn avu ene ôte prézintrece pa dvant les prézintreces di dmande eyèt d' acertinaedje: I gn a ene ôte prézintrece di dmande: cwant (cwantre pa dvant on mot d' ene sillabe k' atake avou 'ne voyale):
Lorint HENDSCHEL 2001-08-31